Realizację programu zakończono w 2023 roku.
Ważna informacja dla rodziców/opiekunów dziewcząt i chłopców w wieku 12 i 13 lat.
Rak szyjki macicy od lat niezmiennie odbiera życie wielu Polkom. Do przyczyn wzrostu śmiertelności należy m.in. brak świadomości zagrożenia chorobami nowotworowymi, a co za tym idzie niechęć społeczeństwa do wykonywania badań przesiewowych oraz do wczesnego zgłaszania się do lekarza onkologa, w przypadku zauważenia ewentualnych zmian.
Mimo kampanii informacyjnej na temat badań cytologicznych, ciągle zbyt mało kobiet wykonuje regularne badania cytologiczne. O ile jednak badania cytologiczne dają nam możliwość wykrycia zmian nowotworowych i podjęcia skutecznego ich leczenia, o tyle szczepienia przeciw wirusowi ludzkiego brodawczaka (HPV) pozwalają znacząco ograniczyć odsetek stanów przednowotworowych szyjki macicy.
Celem zmniejszenia ilości zachorowań i w konsekwencji umieralności na raka szyjki macicy w powiecie tczewskim w latach 2012 - 2022 realizowany był Powiatowy Program Profilaktyki Zakażeń Wirusem Brodawczaka Ludzkiego HPV „Chronię życie przed rakiem”, w ramach którego wykonywane były szczepienia ochronne przeciwko zakażeniom wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV) dziewcząt w wieku 12 lat zamieszkujących na terenie powiatu tczewskiego.
Do celów szczepień wykorzystywana była początkowo szczepionka przeciwko wirusowi HPV typu 6, 11, 16 i 18 Silgard, a od 2019 roku szczepionka przeciwko wirusowi HPV typu 6, 11, 16, 18, 31, 33, 45, 52, 58 Gardasil 9 (szczepionka o najszerszym spektrum działania). Szczepionka jest wskazana do czynnego uodparniania osób w wieku od 9 lat przeciw następującym chorobom wywoływanym przez wirusa HPV: zmiany przednowotworowe oraz rak szyjki macicy, sromu, pochwy i odbytnicy, wywoływane przez szczepionkowe typy HPV, brodawki narządów płciowych (kłykcin kończystych) wywoływane przez określone typy wirusa HPV. Do roku 2014 szczepienia prowadzone były w schemacie 3-dawkowym, a po uzyskaniu nowych wytycznych dotyczących sposobu podania zastosowano schemat 2-dawkowy (0, 6-12 miesięcy) poprzez iniekcję domięśniową. Udział dziecka w programie szczepień ochronnych wymagał zgody rodzica/opiekuna prawnego i poprzedzony jest badaniem lekarskim kwalifikującym do zaszczepienia. W latach 2012 – 2022 do programu szczepień ochronnych przystąpiło 3738 dziewcząt.
HPV to inaczej wirus brodawczaka ludzkiego, który stanowi rodzinę powszechnych i wysoce zakaźnych wirusów. Znanych jest ponad 120 różnych odmian wirusa HPV, wśród których ponad 40 zakażamy się drogą płciową. Niektóre typy wirusa HPV powodują rozwój raka szyjki macicy oraz mają związek z występowaniem innych rzadszych nowotworów, np. rak pochwy, sromu lub odbytu (czasem języka lub gardła).
Wirus HPV należy do najbardziej rozpowszechnionego na świecie. Wirusem tym zaraża się niemal połowa osób aktywnych seksualnie, najbardziej zaś narażone są młode kobiety. U około 80% organizm sam zwalcza infekcję, niestety u części osób zakażenie przybiera charakter przetrwały, co w zależności od typu wirusa może prowadzić do rozwoju raka szyjki macicy, raka sromu, raka pochwy, raka odbytnicy, brodawek narządów płciowych.
Średni czas rozwoju choroby wynosi od 5 do 10 lat. Przez wiele lat choroba rozwija się niemal bezobjawowo. Dlatego kobiety często zbyt późno zjawiają się u lekarza, i dlatego choroba ta w Polsce zbiera tragiczne żniwo. Rak szyjki macicy to drugi co do śmiertelności nowotwór u kobiet do 45 roku życia.
Badaj się regularnie. Regularnie wykonywane badania cytologiczne umożliwiają wczesne wykrycie zmian przednowotworowych i skuteczne leczenie. Rak szyjki macicy rozwija się długo i w tym czasie często nie daje wyraźnych objawów. Tak długi czas rozwoju choroby pozwala jednak na jej wykrycie i skuteczne leczenie. Pod jednym warunkiem: że Polki zaczną częściej wykonywać badania cytologiczne.
Zaszczep się. Regularne badania cytologiczne mogą uchronić przed rozwojem zmian przedrakowych szyjki macicy, jednak nie zapobiegną zakażeniu HPV. Przed wirusem odpowiedzialnym m.in. za powstawanie raka szyjki macicy, może chronić szczepienie. Może ono również zapobiec innym, groźnym dla zdrowia i życia chorobom powodowanym przez wirusa HPV. Zalecana profilaktyka raka szyjki macicy to połączenie szczepień przeciw HPV oraz badań cytologicznych. Zaszczep się.
Aktualnie w Europie zarejestrowano 3 szczepionki przeciwko HPV, które zasadniczo różnią się liczbą typów HPV uwzględnionych w składzie, nieco wskazaniami do stosowania i zakresem rejestracji. Wszystkie 3 szczepionki zawierają cząstki wirusopodobne (virus-like-particles – VLP) HPV typu 16 i 18, które odpowiadają za 71% przypadków raka szyjki macicy.
Powiatowy Programu Profilaktyki Zakażeń Wirusem Brodawczaka Ludzkiego HPV „Chronię życie przez rakiem” finansowany był z budżetu Powiatu Tczewskiego, Gminy Miejskiej Tczew, Gminy Tczew, Gminy Pelplin, Gminy Gniew, Gminy Subkowy, Gminy Morzeszczyn oraz NFZ (2018 r.)
